هنوز به طور قطعی مشخص نیست که سیگارهای الکترونیکی (ویپ) کمتر از سیگارهای سنتی مضر باشند. با این حال، برای افراد مبتلا به COPD، استفاده از ویپ انتخاب مناسبی نیست، زیرا می‌تواند علائم این بیماری را تشدید کند. برخلاف ادعاها، سیگارهای الکترونیکی به عنوان یک روش ترک سیگار، اثربخشی بالایی ندارند.
دود در برابر مه
دود ناشی از تنباکو حاوی صدها ماده شیمیایی مضر است که می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید بیماری COPD شوند. در مقابل، سیگارهای الکترونیکی و دستگاه‌های ویپینگ به جای دود، آئروسل (مه) تولید می‌کنند. با این وجود، ویپینگ می‌تواند همان التهاب ریه‌ای که دود تنباکو ایجاد می‌کند را به همراه داشته باشد.
مواد زیان‌آوری که در ویپ‌ها یافت می‌شوند عبارت‌اند از:
- نیکوتین
- دیاستیل: این ماده شیمیایی می‌تواند باعث زخم در کیسه‌های هوایی ریه، تنگی مجاری تنفسی، و بروز بیماری جدی «ریه پاپ کورنی» شود که علائم آن شباهت زیادی به COPD دارد.
- فلزات سنگین مانند سرب، قلع و نیکل
- ذرات ریز که به عمق ریه‌ها نفوذ می‌کنند
حتی بخار ویپینگ دست‌دوم نیز مانند دود سیگار دست‌دوم، مقادیر قابل‌توجهی از این مواد مضر را به دیگران منتقل می‌کند.
آیا ویپ باعث COPD می‌شود؟
هرچند ویپینگ می‌تواند بیماری COPD را تشدید کند، هنوز تحقیقات کافی برای اثبات اینکه سیگارهای الکترونیکی می‌توانند به تنهایی عامل این بیماری باشند وجود ندارد. بروز COPD به زمان زیادی نیاز دارد و سیگارهای الکترونیکی به اندازه‌ای قدیمی نیستند که چنین مطالعاتی کامل شده باشد. یک مطالعه کوتاه‌مدت نشان داد که احتمال ابتلا به COPD در ویپرها بیشتر است، اما تحقیقات دیگر این موضوع را تأیید نکرده‌اند.
بیماری EVALI
یکی دیگر از عوارض احتمالی ویپینگ، بیماری ریوی ناشی از استفاده از سیگارهای الکترونیکی است که به نام EVALI شناخته می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما برخی از علائم آن مشابه COPD هستند، از جمله:
- سرفه
- تنگی نفس
- خستگی
این بیماری اغلب مردان جوان و سالم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در برخی موارد منجر به بستری شدن یا حتی مرگ می‌شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند تا زمانی که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود، از ویپینگ اجتناب کنید. اگر همچنان به استفاده از سیگارهای الکترونیکی ادامه می‌دهید، از خرید محصولات غیرمجاز یا خیابانی خودداری کنید.
راه‌های جایگزین برای ترک سیگار
سیگارهای الکترونیکی و ویپینگ ممکن است به عنوان ابزاری برای ترک سیگار تبلیغ شوند، اما شواهد موجود نشان می‌دهد که این روش‌ها اغلب مؤثر نیستند. برخی افراد حتی با استفاده از ویپ، مصرف سیگار خود را افزایش داده‌اند. همچنین، استفاده هم‌زمان از ویپینگ و سیگار کشیدن می‌تواند خطرات بیشتری برای سلامتی به همراه داشته باشد.
برای ترک سیگار، بهترین گزینه مشورت با پزشک است. او می‌تواند محصولات تأییدشده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) مانند آدامس‌ها یا پچ‌های نیکوتینی را توصیه کند واگر این روش‌ها کارآمد نبودند، می‌توانید راه‌های دیگری را امتحان کنید:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): این روش به شما کمک می‌کند الگوهای فکری و رفتاری خود را به شیوه‌های مثبت تغییر دهید.
- مدیتیشن ذهن‌آگاهی: این تکنیک نیز برای بسیاری از افراد در ترک سیگار مفید بوده است.
هر دوی این رویکردها می‌توانند ابزارهای قدرتمندی برای مقابله با اعتیاد به نیکوتین و دستیابی به سلامتی بیشتر باشند.
نتیجه
سیگارهای الکترونیکی (ویپ) به‌عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی معرفی می‌شوند، اما شواهد نشان می‌دهد که این دستگاه‌ها نه تنها ایمن‌تر نیستند، بلکه می‌توانند عوارضی مانند تشدید بیماری COPD و مشکلات ریوی جدیدی نظیر EVALI را ایجاد کنند. مواد مضر موجود در ویپ‌ها، از جمله نیکوتین و ذرات شیمیایی، برای کاربران و حتی اطرافیان در معرض بخار دست‌دوم خطرناک هستند. همچنین، ویپینگ به‌عنوان ابزاری برای ترک سیگار اثربخشی کافی ندارد و ممکن است وابستگی به نیکوتین را افزایش دهد. بهترین راه برای ترک سیگار، استفاده از روش‌های علمی، مشورت با پزشک، و بهره‌گیری از تکنیک‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری یا مدیتیشن ذهن‌آگاهی است. برای حفظ سلامت ریه‌ها و کاهش خطر بیماری‌های تنفسی، دوری از ویپینگ و انتخاب روش‌های ایمن و تأییدشده توصیه می‌شود.